Een vaccin op maat

Elk jaar krijgen 600 Belgen een glioblastoom. Dat is een agressieve hersentumor met een slechte prognose. Via het project Safe Advisor hoopt neurochirurg professor dokter Steven De Vleeschouwer van UZ Leuven een nieuw wapen aan het therapeutisch arsenaal toe te voegen.

Wat houdt je onderzoek precies in?

‘Een glioblastoom ontstaat in de hersenen en zorgt daar zeer snel voor problemen. De prognose is sowieso slecht. We snijden dan zoveel mogelijk tumorweefsel weg en geven bestraling en chemotherapie, maar de tumorcellen hebben zich vaak ook al in het gezonde hersenweefsel verspreid, onzichtbaar voor de scans. Onderzoekers hebben al geprobeerd om een immunotherapie tegen die tumor te ontwikkelen. Bij zulke therapieën wordt het immuunsysteem van de patiënt zelf gestimuleerd om de kankercellen aan te vallen. Die aanpak werkt bij huid-, bloed-, longen nierkanker, maar helaas niet bij glioblastomen.’

Hoe kan je onderzoek het verschil maken?

‘Immunotherapie werkt niet goed in de hersenen omdat die zich van nature afschermen van het immuunsysteem: de  afweercellen kunnen niet goed in de tumor infiltreren en zijn niet krachtig genoeg om de tumorcellen te doden. Daarom streven wij nu naar een bijzondere vorm van immunotherapie: een gepersonaliseerd vaccin. Dat is geen vaccin dat ziekte voorkomt, maar dat het afweersysteem triggert om tumorcellen aan te vallen. Het moet gepersonaliseerd zijn, omdat de immunologische omgeving van het glioblastoom bij elke patiënt anders is. Met de huidige technieken kunnen we voor elke patiënt de immunologische omgeving voor het eerst in kaart brengen. Daarna willen we vaccins prepareren op maat van het immuuntype en dus van de patiënt.’ 

Wat hoop je met steun van Kom op tegen Kanker te realiseren?

‘We brengen nu die verschillende immuuntypes in kaart. Als we daar klaar mee zijn, willen we voor elk immuuntype een passende immunologische strategie opstellen. We hopen dat we over een jaar of drie klinische studies bij patiënten kunnen opstarten. Dit is een compleet nieuw concept in de immunotherapie en er zijn geen garanties. We zijn dan ook heel dankbaar dat Kom op tegen Kanker dit onderzoek wil steunen.’