Delen
Een aantal ziekenhuizen biedt kankerpatiënten vandaag de mogelijkheid aan om al de dag voor de chemobehandeling naar het ziekenhuis te komen voor de voorbereidingen. Voor patiënten is dat echter geen goede zorg: de patiënt moet veel vaker naar het ziekenhuis en hij draait zelf op voor de kosten van vervoer voor deze extra ziekenhuisbezoeken. Gelukkig is er een veel beter alternatief dat in de loop van 2024 ook wordt terugbetaald door de ziekteverzekering, namelijk: de thuisverpleegkundige doet de voorbereiding van de chemobehandeling de dag voordien thuis.
In 2022 kreeg de Kankerlijn de vraag of patiënten een beroep konden doen op een tussenkomst van de overheid voor eigen vervoer of ziekenvervoer wanneer ze naar het ziekenhuis komen voor een bloedafname ter voorbereiding van de toediening van chemotherapie de dag nadien. Dat kan echter niet: als er geen sprake is van een behandeling of een raadpleging met de oncoloog, is er ook geen terugbetaling van vervoer mogelijk. Met ander woorden: de patiënt draait op voor de extra vervoerskosten als de voorbereiding voorafgaand aan de chemobehandeling de dag voordien wordt gepland.
Uit een rondvraag bij elf ziekenhuizen blijkt dat dit geen uitzonderlijke praktijk is: in een meerderheid van de ziekenhuizen worden (groepen van) kankerpatiënten gevraagd om de dag voor de chemobehandeling naar het ziekenhuis te komen voor een bloedafname.
Geen kwaliteitsvolle zorg
De patiënt wordt hierdoor extra op kosten gejaagd voor vervoer van en naar het ziekenhuis. Maar wat evenmin te onderschatten valt, is de tijd die dat kost aan de patiënt én zijn mantelzorgers. De patiënt en de mantelzorger die hem vervoert, moeten immers dubbel zo vaak naar het ziekenhuis voor een chemobehandeling. Dat valt veel moeilijker te combineren met hun gezinsleven, sociaal leven, hobby’s, werk of studies. Daar komen nog de emotionele ‘kosten’ bij: de gevoelens van stress en spanning die vaak met een ziekenhuisbezoek gepaard gaan, de ervaring van minder controle over het eigen dagelijks leven te hebben, de toegenomen draaglast bij mantelzorgers enz. Kortom, dat is geen kwaliteitsvolle zorg.
Een beter alternatief
Wellicht denken heel wat patiënten, als zorgverleners hen vragen om ook de dag voordien naar het ziekenhuis te komen, dat dit gewoon bij de behandeling hoort. Niets is minder waar. Een alternatieve aanpak is mogelijk: men kan de keuze laten aan de patiënt om de voorbereiding van chemo de dag voordien thuis te laten gebeuren in plaats van in het ziekenhuis. Pilootprojecten in verschillende regio’s zoals Onco@home in de regio van Kortrijk hebben aangetoond hoe dit kan worden ingevoerd zonder dat er op veiligheid of kwaliteit van zorg wordt ingeboet (meer daarover in het draaiboek Onco@home, zie kader onderaan).
De voordelen zijn duidelijk: meer comfort voor de patiënt, minder duurtijd in het ziekenhuis, geen onnodige verplaatsingen naar het ziekenhuis als blijkt dat de patiënt zijn bloedwaarden niet goed zijn en de chemobehandeling moet worden uitgesteld, ontzorging van de mantelzorgers, …
Hoog tijd dus om deze aanpak op te schalen. En dat zal in 2024 ook gebeuren.
1,4 miljoen voor bloedafname thuis
Het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) heeft onlangs beslist om de bloedafname in de thuissituatie in 2024 terug te betalen. Daarvoor is in de begroting van 2024 een budget van 1.400.000 euro opgenomen waarmee de kosten voor de bloedafname thuis en het transport van de bloedstalen kan worden vergoed. Ook voorzien is de vergoeding van de extra opleidings- en coördinatiekosten in het ziekenhuis om deze nieuwe manier van werken mogelijk te maken.
Dat is een grote doorbraak aangezien onder meer het gebrek aan vergoeding van de bloedafname voor thuisverpleegkundigen een enorm struikelblok was om met deze aanpak van start te gaan. We hebben met Kom op tegen Kanker sinds 2021 gepleit voor een financiële regeling voor de bloedafname in de thuissituatie en zijn dan ook zeer verheugd dat de beleidsmakers hierover een positieve beslissing hebben genomen. Zo kunnen in de toekomst de extra verplaatsingen van patiënten naar het ziekenhuis voor een bloedafname worden vermeden.
Hoe thuishospitalisatie organiseren?
Bekijk hier het draaiboek dat ziekenhuizen en thuiszorgpartners hebben opgesteld
De Kankerlijn: jaarcijfers 2022
De knelpunten uit de dit dossier kon Kom op tegen Kanker detecteren dankzij haar Kankerlijn. De Kankerlijn is immers behalve een infolijn ook een meldpunt voor problemen of moeilijkheden waar mensen mee geconfronteerd worden. Door individuele problemen van heel veel mensen samen te leggen, komen de grootste noden bovendrijven. Kom op tegen Kanker kan dankzij die meldingen opkomen voor de belangen van patiënten.
Hoe vaak nemen mensen contact op met de Kankerlijn? Wie belt? Waarover stellen mensen vragen? Bekijk de infografiek met de jaarcijfers 2022 van de Kankerlijn.
Thema's:
Beleid
Betaalbaarheid
Zorg
