Neurocognitie-sparende radiotherapie van hersen- en schedelbasistumoren op basis van wiskundige modellen en geavanceerde hersenbeeldvorming

Gezien hersentumoren en schedelbasistumoren moeilijk te bereiken of volledig te verwijderen zijn met chirurgie speelt radiotherapie (RT) een heel belangrijke rol in de behandeling van deze patiënten. Echter veel van deze patiënten hebben een lange levensverwachting na de behandeling. Daarom zijn de lange termijns-nevenwerkingen dan ook van groot belang voor de levenskwaliteit van deze vaak jonge en actieve mensen. Achteruitgang in neurocognitieve functies, zoals geheugenproblemen, concentratiestoornissen en apathie kunnen immers zowel op medisch als sociaal vlak een grote impact hebben. We zien dat een dergelijke achteruitgang voorkomt in tot 53% van alle patiënten die behandeld zijn met RT voor dit type tumor. Het probleem is echter dat we op dit moment niet kunnen voorspellen welke patiënten veel of weinig last zullen hebben van de behandeling. En dit is jammer, want we vermoeden dat er structuren zijn in de hersenen die van groot belang zijn voor het neurocognitief functioneren na RT, en dat we die met nieuwe en complexe bestralingstechnieken zoals proton therapie selectief te kunnen sparen. We hebben op dit moment echter onvoldoende informatie om deze hoog-risico patiënten en structuren te identificeren. Om dit te kunnen doen is er nood aan zogenaamde normal tissue complication probability (NTCP) modellen, zijnde wiskundige modellen die ons toelaten om op een gestructureerde en gevalideerde manier in te schatten wat het risico is op een bepaalde nevenwerking. Op basis van die inschatting kan dan een bepaalde bestralingsmodaliteit geselecteerd en aangepast worden die dit risico maximaal kan verkleinen. Voor neurocognitie bestaan dergelijke wiskundige modellen jammer genoeg nog niet.
Binnen dit multicentrisch project willen we daarom in eerste instantie deze leegte opvullen en op een gestandaardiseerde manier de neurocognitieve nevenwerkingen van de bestralingsbehandeling (zowel met fotonen als protonen) in kaart brengen. Op basis van deze metingen kunnen we een dergelijk wiskundig NTCP-model creëren dat gebruikt kan worden om op een objectieve manier de optimale bestralingsmodaliteit te selecteren voor de individuele patiënt.
Parallel willen we echter nog een stap verder gaan en geavanceerde beeldvormingstechnieken (structurele en functionele MRI) gebruiken om in grote detail te onderzoeken welke processen en structuren verantwoordelijk zijn voor neurocognitieve achteruitgang en of we deze veranderingen op een vroeger tijdstip te kunnen opmerken.