Delen
De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) roept de overheid op om haar strijd tegen fijn stof dringend op te voeren. Ze doet dat nadat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gisteren bekendmaakte dat het luchtvervuiling en fijn stof als kankerverwekkend voor de mens beschouwt. Vlaanderen kampt gemiddeld met de hoogste graad van luchtverontreiniging door fijn stof in West-Europa.
Op donderdag 16 oktober maakte het International Agency for Research on Cancer (IARC), het gespecialiseerde kankeragentschap van de WHO, bekend dat het luchtvervuiling buitenshuis heeft geclassificeerd als kankerverwekkend voor de mens. Ook fijn stof, een belangrijke component van luchtvervuiling, wordt voortaan geclassificeerd als kankerverwekkend voor de mens. Vlaanderen kampt gemiddeld met de hoogste graad van luchtverontreiniging door fijn stof in West-Europa.
Wereldwijd 223.000 slachtoffers
De VLK beschouwt de IARC-classificatie van luchtvervuiling en fijn stof als kankerverwekkend voor de mens (groep 1 of de hoogste groep) als een erg belangrijk signaal. Het is de eerste keer dat WHO-experts luchtvervuiling buitenshuis classificeren als een oorzaak van kanker. De IARC-evaluatie toont aan dat hoe meer de mens blootgesteld wordt aan fijn stof en luchtvervuiling, hoe meer risico hij loopt om longkanker te ontwikkelen. Volgens de meest recente gegevens stierven in 2010 wereldwijd 223.000 mensen aan longkanker als gevolg van luchtvervuiling.
Epidemiologen becijferden dat we in Vlaanderen gemiddeld 13,2 maanden minder lang leven door chronische blootstelling aan fijn stof. Dat is het hoogste cijfer in Europa. Het Europese gemiddelde is acht maanden. Wetenschappers schatten dat we in Vlaanderen jaarlijks 317 sterfgevallen als gevolg van longkanker kunnen vermijden, indien de PM2,5-concentraties (fijn stof kleiner dan 2,5 µm) waaraan we chronisch worden blootgesteld gemiddeld slechts 15 µg/m3 zouden bedragen. In het centrum van Brussel en Antwerpen schommelen de PM2,5-concentraties tussen 20 en 25µg/m3. De VLK trok hiervoor al in 2009 aan de alarmbel. Meer dan terecht, zo blijkt uit het recente IARC-rapport.
Probleem structureel aanpakken
De strijd tegen fijn stof is hoofdzakelijk een bevoegdheid van de gemeenschappen en dus van Vlaanderen. Om het probleem van fijn stof structureel te kunnen aanpakken, moeten alle ministers van de verschillende betrokken beleidsdomeinen (volksgezondheid, mobiliteit, ruimtelijke ordening en milieu) aan hetzelfde zeel trekken.
De VLK pleit onder meer voor een slimme kilometerheffing voor vracht- en personenwagens en de hervorming van de verkeersbelastingen om de uitstoot terug te dringen. Ook moet het beleid inzake ruimtelijke ordening, zoals de inplanting van bedrijven en woonzones en de uitbreiding van wegeninfrastructuur, systematisch getoetst worden op zijn gezondheidseffecten. De regering moet ook meer investeren in de ontwikkeling van de binnenvaart en spoorverbindingen met de havens, zodat het goederenvervoer zich op een milieuvriendelijke wijze kan ontplooien. Containervervoer zonder meerwaarde voor onze economie (containers die Vlaanderen alleen maar doorvoert naar andere landen) moet worden beperkt.
Op federaal niveau pleit de VLK voor gelijke accijnzen voor benzine en diesel, een verdere uitbouw van het openbaar vervoer via het spoor en een permanente snelheidsverlaging op de autosnelwegen tot 100 km/u.