Overheid moet complexe kankerbehandelingen eindelijk in beperkt aantal ziekenhuizen concentreren

Delen

In Vlaanderen zijn er te veel ziekenhuizen die mensen met slokdarm- of pancreaskanker chirurgisch behandelen. De meeste ziekenhuizen voeren te weinig ingrepen uit om een goede behandelingskwaliteit te garanderen. Dat blijkt uit de cijfers die het Intermutualistisch Agentschap (IMA) vandaag publiceert. De Vlaamse Liga tegen Kanker onderschrijft de conclusies van de IMA-studie en roept de overheid op deze complexe kankerbehandelingen eindelijk in een beperkt aantal gespecialiseerde ziekenhuizen te concentreren.

Mensen bij wie de slokdarm (oesofagectomie) of pancreas (pancreatectomie) wegens kanker verwijderd wordt, hebben een betere overlevingskans als  ze terechtkomen in een ziekenhuis dat voldoende ervaring heeft met deze complexe ingrepen. Volgens het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) hebben patiënten een duidelijk grotere overlevingskans in ziekenhuizen die jaarlijks minstens 20 operaties doen. Het KCE adviseert dan ook om deze ingrepen te concentreren in een beperkt aantal ziekenhuizen. Voor pancreaskanker was dit advies er al in 2009.

De cijfers die het IMA vandaag publiceert, tonen dat er van een concentratiebeweging nog geen sprake is. Slechts een op de drie patiënten komt vandaag in een ziekenhuis met veel ervaring terecht. Wat vooral opvalt, zijn de vele ziekenhuizen die deze complexe ingrepen extreem weinig uitvoeren. In tien Vlaamse ziekenhuizen vond er in 2012 slechts één oesofagectomie plaats. Slechts drie ziekenhuizen halen de 20. In negen ziekenhuizen was er slechts één pancreatectomie. Slechts vijf ziekenhuizen doen er meer dan 20 per jaar.

Hier moet dringend iets aan veranderen. De patiënt heeft recht op kwaliteitsvolle zorg, stelt de patiëntenrechtenwet. Ziekenhuizen waar te weinig patiënten behandeld worden om voldoende kwaliteit te kunnen bieden, moeten stoppen met die behandelingen nog langer aan te bieden. De VLK rekent erop dat de overheid voor complexe en zeldzame kankerbehandelingen de concentratie en de expertise in een beperkt aantal ziekenhuizen afdwingt, zeker nu het Vlaams regeerakkoord melding maakt van de nood aan “concentratie van complexe pathologie met een duidelijke relatie tussen volume en outcome”.

De aantallen per ziekenhuis zijn belangrijk, maar natuurlijk zijn er nog andere elementen. Om goede zorg te kunnen bieden, moet een ziekenhuis beschikken over een multidisciplinair team van goed opgeleide zorgverstrekkers, wetenschappelijk onderbouwde behandelingsrichtlijnen en  een goede infrastructuur. Ziekenhuizen moeten meewerken aan de kankerregistratie en aan wetenschappelijk onderzoek. Op basis van kwaliteitsindicatoren moet regelmatig gemeten worden of ziekenhuizen voldoen aan deze eisen en wat de overleving en levenskwaliteit  is van de behandelde patiënten. Als ziekenhuizen laag scoren op bepaalde kwaliteitsindicatoren, is er nood aan corrigerende acties.

Volgens de VLK betekent het recht op kwaliteitsvolle zorg ook dat patiënten weten waar ze die zorg kunnen krijgen. Patiënten moeten vlot kunnen terugvinden hoe de verschillende ziekenhuizen scoren op de behandeling van de verschillende kankertypes. Op dit vlak zijn hier al stappen gezet. Zo loopt er een samenwerkingsproject tussen de Vlaamse overheid en de ziekenhuizen, dat een eerste basisset van indicatoren voor vijf domeinen (waaronder borstkanker) vastlegde. De VLK pleit voor een uitbreiding van dit project, onder andere naar andere kankertypes. De overheid moet regelmatig de kwaliteit van zorg van alle ziekenhuizen meten én deze resultaten publiceren op een centrale website, zodat patiënten de resultaten van de verschillende ziekenhuizen gemakkelijk kunnen vergelijken.

Thema's: Behandeling