In 2018 merkte Kom op tegen Kanker dat zeven ziekenhuizen zich op hun website ‘borstkliniek’ noemden zonder dat ze daarvoor de wettelijke erkenning hadden. Momenteel is dat nog bij twee ziekenhuizen het geval. Ook de informatie van de overheid daarover was toen niet altijd even duidelijk. We geven hier een stand van zaken in opvolging van dat onderzoek.
Wat is een erkende borstkliniek?
Voor de behandeling van borstkanker bestaan al sinds 2007 wettelijke erkende expertisecentra, de zogenaamde borstklinieken. Die zijn gespecialiseerd in de diagnose, behandeling, opvolging en revalidatie van patiënten met borstkanker.
Zo’n borstkliniek moest oorspronkelijk minstens 150 nieuwe diagnoses en behandelingen per jaar uitvoeren, maar ondertussen zijn de normen versoepeld. In 2013 werden er coördinerende en satellietborstklinieken opgericht. In de coördinerende borstklinieken ligt de norm op 125 nieuwe diagnoses per jaar, in de satellietborstklinieken slechts op 60. Een satellietborstkliniek moet een samenwerking hebben met een coördinerende borstkliniek.
Naast de criteria over het aantal behandelingen, moeten borstklinieken en satellietborstklinieken ook aan heel wat andere normen voldoen. Zo moeten die afdelingen bijvoorbeeld beschikken over gespecialiseerde artsen, verpleegkundigen, psychologen en kinesisten. Ook zijn er criteria over de aanwezige medische apparatuur en over de termijn waarbinnen de diagnose gesteld moet worden en de behandeling moet starten. Sommige behandelingen worden enkel terugbetaald als borstklinieken ze uitvoeren. Dat is bijv. het geval voor de terugbetaling van de borstreconstructie met eigen weefsel en voor de gen-expressieprofielen. Dat zijn tests die helpen beslissen of een vrouw met borstkanker baat heeft bij chemotherapie.
Hoewel er borstklinieken bestaan, kunnen ook andere ziekenhuizen borstkanker blijven behandelen.
Verwarrende terminologie bij overheden
In 2018 ontdekte Kom op tegen Kanker in een onderzoek dat verscheen in het jaarverslag van de Kankerlijn dat bepaalde ziekenhuizen zich ‘borstkliniek’ noemden zonder dat ze daarvoor de wettelijke erkenning hadden. Het was toen voor patiënten ook niet zo eenvoudig om op de websites van de Vlaamse of federale overheid te achterhalen welke ziekenhuizen een erkenning als borstkliniek hebben. We vroegen de Vlaamse en federale overheid toen om op hun website duidelijker te communiceren welke ziekenhuizen erkend zijn als borstkliniek.
De informatieverstrekking door de overheid zette sinds 2018 een stap vooruit. Die vooruitgang is bemoedigend. Het is immers belangrijk dat patiënten gemakkelijk kunnen terugvinden welke ziekenhuizen erkend zijn als borstkliniek. De toegankelijkheid van de informatie voor de patiënt kan echter nog beter. Zo is de gebruikte terminologie niet eenduidig:
- Op de website van de FOD Volksgezondheid staat een overzicht (pdf) met informatie over alle Belgische ziekenhuizen. De term ‘coördinerend gespecialiseerd oncologisch zorgprogramma voor borstkanker’ wordt gebruikt om aan te geven of ziekenhuizen beschikken over een borstkliniek. Een satellietborstkliniek is een ‘gespecialiseerd oncologisch zorgprogramma voor borstkanker “Satellietborstkliniek”’
- Op de website van het RIZIV is dan weer sprake van ‘erkende coördinerende borstklinieken’ en ‘satellietborstklinieken’.
- Bij de Vlaamse overheid is sprake van ‘zorgprogramma oncologie borst’ en ‘zorgprogramma satellietborstkliniek’. Op de website van de Vlaamse overheid is een duidelijk overzicht te vinden van de ziekenhuizen en de verschillende erkenningen waarover ze beschikken. De legende met uitleg over de gebruikte afkortingen is wel niet volledig. De afkortingen voor zorgprogramma’s reproductieve geneeskunde en cardiale pathologie worden toegelicht, maar de afkortingen voor coördinerende en satellietborstklinieken staan niet uitgelegd in de legende.
- Een overzichtelijke lijst van borstklinieken is te vinden op de website van de patiëntenorganisatie Borstkanker Vlaanderen
- Termen als ‘borstcentrum’ worden door verschillende ziekenhuizen zonder erkenning gebruikt. Ook dat kan voor verwarring zorgen.
Niet erkend
In het onderzoek van Kom op tegen Kanker uit 2018 stelden we vast dat zeven ziekenhuizen die geen erkenning als coördinerende borstkliniek of satellietborstkliniek hebben, zich op hun website toch ‘borstkliniek’ noemden. Op dat vlak is er vooruitgang geboekt. Nog twee van de zeven ziekenhuizen (AZ West Veurne en Sint-Andries Tielt) stellen zich op hun website voor als een borstkliniek. AZ Glorieux in Ronse noemt zich geen borstkliniek meer, maar op de website staat wel nog een oudere folder die de term borstkliniek gebruikt.
Kom op tegen Kanker is blij met de vooruitgang die geboekt is. We roepen de overheid op om verder te investeren in duidelijke informatieverstrekking over de erkenningen waarover ziekenhuizen beschikken. Ziekenhuizen moeten correct informeren over hun erkenningen.
Lees ook deze veelgestelde vraag ‘Heeft mijn moeder er belang bij om zich te laten behandelen in een borstkliniek?’
De Kankerlijn: realisaties en knelpunten 2020
Dit verslag over de informatieverstrekking over erkende borstklinieken maakt deel uit van het jaarrapport van de Kankerlijn van Kom op tegen Kanker. De Kankerlijn is behalve een infolijn ook een meldpunt voor problemen of moeilijkheden waar mensen mee geconfronteerd worden. Door individuele problemen van heel veel mensen samen te leggen, komen de grootste noden bovendrijven. Kom op tegen Kanker kan dankzij die meldingen opkomen voor de belangen van patiënten.
Lees ook: