Ambtenaar werkhervatting

Geen gedeeltelijke werkhervatting voor ambtenaren van lokale besturen?

Een actueel knelpunt in de kankerzorg

Delen

Weer aan de slag gaan na een kankerbehandeling loopt niet altijd van een leien dakje. Het systeem van ‘gedeeltelijke werkhervatting’ kan helpen om geleidelijk aan te wennen. Ambtenaren in lokale besturen (ook vastbenoemd of statutair personeel genoemd) kúnnen echter niet zomaar deeltijds weer gaan werken, zo blijkt uit onderzoek van Kom op tegen Kanker. De organisatie pleit dan ook voor een rechtzetting van die situatie. 

Terug aan de slag gaan na een kankerbehandeling is voor veel ex-patiënten belangrijk. Door vermoeidheid en andere neveneffecten van de behandeling is meteen weer voltijds beginnen werken niet altijd mogelijk. Het systeem van gedeeltelijke werkhervatting biedt hier in de privésector dan soelaas. Bij het vastbenoemde personeel van lokale besturen (gemeente, provincie en OCMW) ligt dat echter moeilijker.  

Zo nam een dame die al jaren vastbenoemd in dienst is bij een Vlaamse gemeente contact met ons op. Door haar behandeling voor kanker is zij lange tijd out. De ziektedagen die jaarlijks aan haar ziektedagenkrediet worden toegevoegd, raken zo snel opgebruikt, waardoor zij in het stelsel van ‘disponibiliteit’ terechtkomt. Binnen dat statuut heeft zij recht op 60 % van haar inkomen. Zij wenst nu geleidelijk aan het werk weer te hervatten en vraagt zich af wat haar mogelijkheden zijn en wat de gevolgen hiervan zijn op haar inkomen.

De Kankerlijn: realisaties en knelpunten 2019

Kom op tegen Kanker gebruikt al enkele jaren zogenaamde ‘meldcampagnes’ om problemen van kankerpatiënten te detecteren, te objectiveren en mee oplossingen te creëren. Daarnaast krijgt de organisatie aan haar hulplijn de Kankerlijn ook veel vragen en meldingen binnen. Door individuele problemen van heel veel mensen samen te leggen, komen de grootste noden bovendrijven.  

Een van de nieuwe noden is het gebrek aan mogelijkheden voor gedeeltelijke werkhervatting voor het personeel van lokale besturen zoals hieronder beschreven. 

Lees ook:

Kan een vastbenoemde ambtenaar deeltijds hervatten? 

Na het uitpluizen van de rechtspositieregeling (het document waarin de rechten en plichten van het personeel zijn opgenomen) van de gemeente in kwestie komen we tot de vaststelling dat er voor mevrouw in de praktijk geen mogelijkheden zijn om het werk gedeeltelijk te hervatten bij gebrek aan ziektedagenkrediet. Dat komt erop neer dat wanneer mevrouw bijvoorbeeld halftijds terug aan het werk zou gaan, zij slechts over de helft van haar inkomen zou beschikken. Er is m.a.w. geen enkele vorm van ‘bijpassing’ voorzien zoals dit bv. wel het geval is wanneer men deeltijds het werk hervat in de privésector of als contractueel personeelslid: die laatsten behouden deels hun arbeidsongeschiktheidsuitkering van het ziekenfonds, en ze kunnen die combineren met het loon voor hun deeltijdse werk. Zonder deze ‘bijpassing’ wordt mevrouw in feite financieel bestraft als zij het werk wil hervatten, maar nog niet in de mogelijkheid is om voltijds te werken. 

Statutaire ambtenaren in lokale besturen: wettelijk kader

De Vlaamse regelgeving biedt een kader voor de lokale besturen. Binnen de grenzen van dit kader stellen de besturen een eigen rechtspositieregeling op die de rechten en plichten van het personeel bevat. Het Vlaamse kader biedt niet standaard de mogelijkheid voor vastbenoemd personeel dat geen ziektedagen meer heeft om gedeeltelijk te hervatten. Het laat het aan de lokale besturen over om dat te voorzien.

De Vlaamse regels geven aan dat wanneer men als vastbenoemd gemeente-, provincie- of OCMW-personeelslid vanuit ziekte het werk deeltijds wil hervatten, men dit, mits toestemming van de behandelende arts en van het bestuur, kan doen. De toestemming kan in principe telkens voor maximaal drie maanden worden verlengd. De lokale besturen kunnen het aantal verlengingen echter wel beperken in hun eigen rechtspositieregeling.  

De afwezigheid wordt aangerekend op de nog beschikbare ziektedagen. Zolang men nog ziektedagen heeft, kan men het werk dus gedeeltelijk hervatten. Het lokale bestuur kan er echter ook voor kiezen om de afwezigheid niet aan te rekenen op het ziektekrediet, maar gelijk te stellen met dienstactiviteit, waardoor het dus ook mogelijk is om deeltijds te hervatten als de ziektedagen op zijn.

In de praktijk: ‘gedwongen’ medisch pensioen

De praktijk leert ons dat zeker niet alle lokale besturen voorzien in de mogelijkheid om deeltijds te hervatten zonder ziektedagenkrediet. Zo zijn er niet alleen de getuigenissen die wij horen aan de Kankerlijn, maar ook bij de coaches van het Rentree-project, dat mensen met kanker terug naar werk begeleidt, vallen gelijkaardige verhalen te horen van vastbenoemd gemeente- en OCMW-personeel. In deze verhalen komt nog een ander belangrijk neveneffect van de huidige regels tot uiting.  

Verschillende mensen die na kanker het werk willen hervatten worden namelijk richting vervroegd pensioen om medische redenen geduwd. Uit de getuigenissen blijkt vervroegd medisch pensioen voor te komen  

  • omdat er geen mogelijkheid is om het werk gedeeltelijk te hervatten wanneer iemand geen opgespaarde ziektedagen meer heeft 
  • of omdat de periode waarin gedeeltelijke werkhervatting mogelijk is, te kort is. Deze periode (van drie maanden bijv.) - is vaak te kort als overgangsperiode naar een voltijdse hervatting. 
  • of omdat ze minstens halftijds weer moeten gaan werken (terwijl in de privé ook andere werkvolumes: 30 % , 40 %, 70 % … ook mogelijk zijn) 

Deze struikelblokken zorgen ervoor dat deze ex-patiënten verschijnen voor Medex, de pensioencommissie, die voor hen geen andere mogelijkheid ziet dan een vervroegd pensioen om medische redenen. 

Deze gevallen zijn erg schrijnend. Het betreft stuk voor stuk mensen die na een zware medische behandeling gemotiveerd zijn om hun werk te hervatten, maar hierin worden tegengewerkt door de regelgeving en de interpretatie daarvan. In die mate zelfs dat er voor sommigen van hen geen plaats meer blijkt te zijn, waarna zij vervroegd op pensioen gestuurd worden. 

Aanbeveling: voorzie de mogelijkheid om deeltijds te hervatten 

Kom op tegen Kanker wil deze situatie niet zonder meer aanvaarden. Daarom roepen we bevoegd Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers op om hier verandering in te brengen.  

We pleiten hierbij voor realistische mogelijkheden om het werk gedeeltelijk te hervatten na ziekte, zowel wanneer er nog ziektekrediet is, als wanneer dat niet meer het geval is. Dit houdt in dat: 

  • de werkhervatting aangepast is aan de behoeften van de individuele ambtenaar, zowel qua lengte (niet per definitie beperkt in de tijd tot bv. drie maanden zoals nu vaak het geval is) als qua tewerkstellingspercentage (ook aan minder dan 50 % waar nodig).  
  • het mogelijk moet worden om het wachtgeld, dat men als vervangingsinkomen ontvangt wanneer men in het stelsel van disponibiliteit zit, te combineren met een inkomen uit arbeid bij gedeeltelijke werkhervatting zonder ziektedagenkrediet.  
  • dat deze regels gelden voor alle Vlaamse lokale besturen zodat alle daar tewerkgestelde ambtenaren de steun krijgen die ze verdienen bij werkhervatting na kanker.

Lees ook:

Thema's: Werk