Radiotherapie geïnduceerde schade aan fibroblasten in de tumor stimuleert progressie van

Jaarlijks wordt kanker aan het rectum (of de endeldarm) bij ongeveer 1500 Vlamingen vastgesteld. Een groot aantal van deze patiënten wordt behandeld met radiochemotherapie (bestraling in combinatie met chemotherapie) vooraleer de tumor chirurgisch wordt verwijderd. Deze behandeling verhoogt de levensverwachtingen door een verbeterde plaatselijke controle. Patiënten met een fibrotische reactie hebben echter een slechtere overlevingskans dan patiënten met een fibro-inflammatoire reactie. Fibrose bestaat uit een toename van fibroblasten. Een tumor bestaat naast kankercellen ook uit kankergeassocieerde fibroblasten, endotheelcellen en verschillende immuuncellen. In dit project wordt bestudeerd hoe kanker-geassocieerde fibroblasten reageren op radiotherapie en of deze reactie betrokken is bij fibrose en kankercel overlevingsmechanismes. Bestralen van kanker-geassocieerde fibroblasten met een therapeutische dosis leidt ondermeer tot hogere secretie van insuline-achtige groeifactor 1 (IGF-1), een overlevingsfactor. De IGF-1 receptor en mediator voor overleving AKT worden geactiveerd in bestraalde kanker-geassocieerde fibroblasten, waardoor hun aantal stijgt. Belangrijk is dat colorectale kankercellen na behandeling met het secretoom van bestraalde kanker-geassocieerde fibroblasten ook activatie van de IGF-1 receptor en AKT vertonen. Dit resulteert in meer uitgerekte kankercellen en stimulatie van lactaat vrijstelling, extracellulaire verzuring, metabole activiteit en groei.
Dezelfde effecten werden bekomen met recombinant IGF-1. Momenteel worden experimenten uitgevoerd om de betrokkenheid van IGF-1/ IGF-1 receptor signalering na te gaan bij de overlevingseffecten van bestraalde kanker-geassocieerde fibroblasten. Verder onderzoek zal uitwijzen of radiotherapie in combinatie met het blokkeren van IGF-1/AKT signalering de effectiviteit van de kankerbehandeling verbetert en bijwerkingen vermindert.